Pam mae angen y brechlyn HPV?

Mae'r brechlyn feirws papiloma dynol (HPV) a ddefnyddir ar hyn o bryd yn y DU yn amddiffyn rhag naw math o firws HPV. Mae dau o'r mathau, HPV-16 a HPV-18, yn straenau risg uchel sydd gyda'i gilydd yn gyfrifol am tua 70% o ganserau ceg y groth.
Yn ogystal, mae'r brechlyn HPV hefyd yn amddiffyn rhag HPV-6 a HPV-11, y ddau fath o HPV sy'n achosi mwy na 90% o ddafadennau gwenerol.

Mae HPV hefyd yn achosi mathau eraill o ganser a all effeithio ar ddynion a merched gan gynnwys:
• Rhai canserau ceg a gwddf (pen a gwddf).
• Rhai canserau yn yr ardaloedd rhefrol ac organau cenhedlu

Sut mae HPV yn achosi canser ceg y groth

Os cewch eich heintio ag un o'r mathau risg uchel o HPV, ac nad yw eich system imiwnedd yn delio ag ef, gall yr haint arwain at dwf celloedd cyn-ganseraidd yng ngheg y groth. Gelwir hyn yn neoplasia mewnepithelial serfigol (CIN).
Gall gymryd tua 10 i 15 mlynedd i ddatblygu canser ceg y groth ar ôl haint HPV.
Mae rhagor o wybodaeth am sgrinio serfigol ar gael yma: Beth yw sgrinio serfigol? - Iechyd Cyhoeddus Cymru (nhs.wales)

Pam mae sgrinio serfigol yn bwysig

Nid yw'r brechlyn HPV yn amddiffyn rhag pob math o HPV, felly nid yw'n sicr o atal canser ceg y groth.
Dyna pam mae sgrinio serfigol rheolaidd yn parhau i chwarae rhan bwysig wrth ganfod newidiadau celloedd canseraidd posibl yng ngheg y groth.

Diogelu rhag cyflyrau iechyd eraill

Er bod y brechlyn HPV yn amddiffyn rhag dafadennau gwenerol, nid yw’n:
• trin haint HPV sydd eisoes yn bresennol
• amddiffyn rhag pob math o HPV. Gall rhai mathau o HPV achosi clefydau neu gyflyrau eraill, gan gynnwys canserau, ac efallai na fydd y brechlyn yn darparu amddiffyniad yn eu herbyn.
• amddiffyn rhag heintiau eraill a drosglwyddir yn rhywiol (STI). Mae defnyddio condomau yn cynnig yr amddiffyniad gorau yn erbyn heintiau a drosglwyddir yn rhywiol.

Last Updated: 14/03/2023 10:24:32
The information on this page has been adapted by NHS Wales from original content supplied by NHS website nhs.uk